مقالات مشاوره و راهنمایی

^{آرامش:اضطراب،استرس وبرانگیختگی فیزیولوژیک کم.آرامشی که ازطریق شل و سفت کردن عضلات یاتمرین های تنفسی،تجسمی وهیپنوتیزم ایجادمی شود.}

^{اختلال روانی:سندرم(یامجموعه ای ازرفتارهای نابهنجار)که باناراحتی،ناتوانی یافازایش خطربروز مشکلات همراه است.}

^{اختلالات شخصیت :الگوهای رفتاری و تجربه ای پایدارو ناسازگارانه ای که ازنوجوانی یا جوانی شروع می شوندودرطول بزرگسالی ادامه می یابند،برخی ازاین اختلالات،اختلال شخصیت پارانوئید، ضداجتماعی و وابسته است .}

^{استرس محیطی :درمدل بیماری پذیری-استرس درحوزه آسیب شناسی روانی به عامل استرسی گفته می شود(اعم اززیست شناختی یاروان شناختی)که همراه بابیماری پذیری موجب بروز یک اختلال روانی می شود.}

^{اصل لذت:اصل لذت جویی واجتناب ازدرد،ایدطبق اصل لذت عمل می کند.}

^{اقتصادژتونی:نظامی که درآن باکنترل دقیق تقویت ها،رفتارهای مطلوب رواج داده میشوند. ایجاد چنین نظامی مستلزم مشخص کردن تقویت کننده ای فوری برای هررفتاروپشتوانه های آن تقویت کننده ها است که بیماران می توانند تقویت کننده هاراباآنهامبادله کنند.}

^{انتقال:پدیده بسیارمهمی درروان کاوی مبنی براینکه بیمارطوری به درمانگرواکنش نشان می دهد که گویی یکی ازشخصیت های مهم دوران کودکی اوست.}

^{بازسازی شناختی:مجموعه ای ازفنون که به افرادیادمیدهندمفروضات خودرادرموردوضعیت ها ودنیابررسی کنندوعقایدشان راواقع بینانه تروعاقلانه ترسازند.}

^{بیزاری درمانی : درمانی جنجال برانگیزکه درآن رفتارنامطلوب پیوسته پیامد ناخوشایندی درپی داردو به این ترتیب نیرومندی رفتارنامطلوب رادرطول زمان کم می کند.}

^{پیشگیری اولیه: اصلاح شرایط منفی قبل ازبروزمشکلات جدی.اجرای این نوع پیشگیری تاحدودی مستلزم ایجادتغییرات اجتماعی است.}

 

^{پیشگیری ثانویه: کشف و رفع زودهنگام مشکلات تاوقتی که امکان مداخله وجوددارد.در این نوع پیشگیری غالباًشمارکثیری ازافرادغربال میشوندمثلاًکسانی که طلب نمی کنندیااصولاً در معرض خطربه نظرنمی رسند.}

 

^{پیشگیری:اصلی مبنی براینکه دربلندمدت،پیشگیری هابه صرفه تروموثرترازدرمان انفرادی آن هم پس ازشروع مشکلات یااختلالات هستند.}

 

^{تحلیل تبادلی(TA ): روشی گروهی که بنیانگذارش برن بودوبر((حالات ایگویی)) کودک، بالغ ووالدتاکیددارد.شاهداین حالات هم تبادلات بیماران بادیگراعضای گروه،مثبت ومنفی بودن (والانس)این حالات ایگویی واین نکته است که چقدربه بیماران کمک می کنندشیوه های فکری مثبتی اتخاذکنندکه ویژگی حالت ایگویی بالغ مثبت محسوب می شوند.یکی دیگرازنکات مورد تائیددرتحلیل تبادلی،شناسایی بازی های بیماران است که هدفشان پرهیزازصمیمی شدن ونزدیک شدن زیادبه دیگران وکمک کردن به آنهابرای اتخاذرفتارهای رضایت بخش ترمی باشد.}

 

^{تحلیل رویاها:یکی ازفنون روان کاوی برای روشن ساختن موادناهشیار.چون رویاهابه شدت از آرزوهای ناهشیاری که صورت نمادین به خودگرفته اندپرشده اندتحلیل رویاهاسرنخ های مهمی برای یافتن این آرزوهافراهم می آورند.}

 

^{تخلیه هیجانی:تخلیه انرژی روانی(ازطریق بیادآوردن وقایع دردناک)که به نظرروان کاوفوایدمهم درمانی دارد.}

 

^{تداعی آزاد:یکی ازقواعداصلی روان کاوی مبنی براینکه بیمارهرچیزی راکه به ذهنش خطور میکندبگویدتداعی آزادباگذشت زمان،افکاروامیال ناهشیاربیمارراروشن می سازد.}

 

^{جرات آموزی:استفاده ازتمرین رفتاری وفنون دیگربرای آموزش شیوه مناسب ابرازنیازها به مردم بدون آنکه حقوق دیگران راضایع کنند.}

 

^{حساسیت زدایی منظم :فنی رفتاری برای درمان اختلالات اضطرابی.دراین فن درحالیکه بیمارآرمش عضلانی داردوضعیت های اضطراب زاراتجسم می کند.}

 

^{خاموشی:حذف پاسخ(رفتاری یا هیجانی)نامطلوب.}

 

^{خانواده درمانی: نوعی روان درمانی که درآن درمانگرعلاوه برشخص بیمار،دیگراعضای خانواده راهم می بینداین درمان براین ایده استواراست که وقتی یک عضوخانواده دچارمشکل میشوددیگراعضای خانواده هم تحت تاثیروی قرارخواهندگرفت ومحیط خانه درایجادمشکل نقش اساسی دارداگرچه ازلحاظ نظری،رویکردهای مختلفی درخانواده درمانی وجودداردولی هدف اکثرخانواده درمانی هابهبودارتباطات دردرون خانواده است.}

 

^{خودشکوفایی:گرایش بنیادی انسان به حفظ و ارتقای خود.}

 

^{درمان شناختی – رفتاری: درمانی که برنقش مهم تفکردرسبب شناسی و تداوم مشکلات تاکید دارد.هدف فنون رفتاری – شناختی اصلاح الگوهای فکری است که درایجادمشکلات بیمارنقش دارندهمچنین دراصلاح رفتارهای مشکل سازازاصول شرطی سازی ویادگیری استفاده می شود.}

 

^{درمان عقلانی-هیجانی:درمانی که پیشگام آن الیس است.دراین درمان بیماران مجبورمی شوند باتفکرغیرمنطقی خویش روبروشوندوآنرااصلاح کنند.به نظرالیس،باورهای افراددرموردرویدادها موجب پیامدهای رفتاری یاهیجانی میشوندنه خودرفتارها.}

 

^{درمان مراجع محور:نوعی روان درمانی که کارل راجرزبانی آن بودوبرنقش مهم ادراک مراجع ازتجربه هایش تاکیدداردومی گویدانسان گرایشی ذاتی به توسعه وپرورش ظرفیت هایش دارد. این نوع درمان راه رابرای ظرفیت کمال مراجعان هموارمی کند.}

 

^{رفتاردرمانی :درمان اختلالات برمبنای اصول شرطی سازی یایادگیری.رویکردرفتاری،ماهیت علمی داردونقش مهمی برای متغیرهای استنباطی (یعنی نامشهود)دررفتارقایل نیست.}

 

^{روان پزشک:پزشکی که درزمینه تشخیص و درمان اختلالات روانی آموزش دیده باشدروان پزشکان به دلیل پیشینه پزشکی خودمی توانند برای تسکین مشکلات رفتاری یاناراحتیهای روانی داروتجویز کنند.}

 

^{روان شناس بالینی : متخصصی که وظیفه اش شناخت و درمان مشکلات هیجانی ،رفتاری وشناختی افراد است روان شناسان بالینی کارهای زیادی انجام می دهندمانند روان درمانی،سنجش و تشخیص، تدریس نظارت ،تحقیق،مشورت و کارهای اجرایی.}

 

^{روان شناسان سلامت:گروهی ازروان شناسان که تحقیقات و کارشان درموردپیشگیری ازبیماریها، حفظ و ارتقای سلامتی و درمان کسانی است که بیمارند.}

 

^{روان شناسان مشاور:روان شناسانی که فعالیتها و علایق شان باروان شناسان بالینی همپوشی قابل توجهی داردروان شناسان مشاوربطورسنتی افرادی راکه بهنجارندیاناسازگاری خفیفی دارند بطور انفرادی و گروهی درمان می کنندومشاوره تحصیلی و شغلی انجام می دهند.}

 

^{روان شناسی وجودی:گرایشی درروان شناسی که انسان هارامعناجومی داند.}

 

^{رویکردشخص محور:اصطلاحی که به رویکردمراجع محوراشاره داردودرموردرفع مشکلات یاوضعیت های خارج ازمحیط درمان به کار می رود(مثل آموزش داوطلبان،آموزش کادر پزشکی)}

 

^{زوج درمانی:نوعی روان درمانی که درآن یک زوج(متاهل،غیرمتاهل یاهمجنس)بایک یاچند درمانگرملاقات می کنندتامشکلشان رفع شود.}

 

^{سلسله مراتب اضطراب:درحساسیت زدایی منظم به فهرست وضعیت هایی گفته میشودکه واکنش های اضطرابی راازکمترین تاشدیدترین واکنش ایجادمی کنند.ماده های این سلسله مراتب بر مبنای فاصله زمانی ومکانی ازمحرک ترسناک مرتب می شوند.}

 

^{سن تقویمی:همان چیزی است که ازآن باعنوان سن یادمیشود=تعدادسنوات زندگی}

 

^{سن عقلی:اصطلاحی که بینه مطرح کردوشاخص عملکردذهنی است وی معتقدبودافراددرهر سن بایدواجدبرخی تواناییهای خاص باشند.}

 

^{سندرم:گروهی ازنشانه هاکه بطورهمزمان روی می دهند.}

 

^{سوپرایگو:یکی ازمولفه های شخصیت که معرف بخشی ازآرمان هاوارزش های جامعه است که پدر ومادرهاباحرف هاورفتارخودبه کودک منتقل می کنندنقش سوپرایگومسدودکردن تکانه های نامقبول ایدوفشارآوردن به ایگوجهت رعایت اخلاق به جای مصلحت اندیشی است.}

 

^{شناخت درمانی:نوعی درمان که بنیان گذارش بک است و بررابطه الگوهای تفکر،هیجانات ورفتارتاکیددارد.دراین درمان برای اصلاح الگوهای فکری مخربی که وجه مشخصه اختلال ها هستندازفنون شناختی و رفتاری استفاده می شود.شناخت درمانی یک درمان فعال،ساخت دارو دارای محدودیت زمانی است وبرای درمان برخی ازاختلالات مناسب می باشد.}

 

^{طب روان – تنی: رشته ای (که دردهه های 1950و1940بسیارمشهوربودولی هم اکنون ازمدافتاده است) مبتنی براین فرض که برخی بیماری هاوامراض معلول عوامل روان شناختی هستند. برخی ازطرفداران این رشته معتقدبودندهربیماری((روان-تنی))باتعارض ناهشیارمعینی که بیماررا مستعدآن بیماری می کندتناظردارد.}

 

^{عقده ادیپ:دوره ای که درآن کودک نسبت به والدغیرهمجنس خودکشش جنسی و نسبت به والدهم جنس خودنفرت پیدامی کند.سوپرایگومحصول حل و فصل این عقده است.}

 

^{فرافکنی:مکانیسمی دفاعی که درآن افراداحساسات ناهشیارشان رابه دیگران نسبت می دهند.}

 

^{قصدتناقضی:فنی که فرانکل آنرا مطرح کرددراین فن مراجع بایدعمداًرفتاری راانجام یاپاسخی رابدهدکه اضطراب آورونگران کننده است تناقض اینجااست که وی معمولاًنمیتواندکاری راکه ازآن می ترسدعمداًانجام بدهد.}

 

^{گروه درمانی : نوعی روان درمانی که درآن یک یاچنددرمانگردرآن واحدتعدادی ازبیماران رادرمان می کنندبطورکلی اکثرگروه هااز5تا10بیمارتشکیل میشوندوحداقل هفته ای یکباربین 90 دقیقه تا2ساعت جلسه دارند.البته گروه هاازجهت گرایش نظری،قوانین و ممنوعیت هاو درمان اصلی و تکمیلی بودن خیلی باهم فرق دارند.}

 

^{الگوی رفتاری نوع A :الگوی شخصیتی نوع خاصی که باافزایش خطرابتلابه بیماری عروق کرونری قلب رابطه دارد. افرادنوع A همیشه احساس می کنندکمبودوقت دارندوحتی وقتی ضرب الاجلی درکارنیست بازهم باحداکثرتوان کارمیکنندهمچنین درهنگام ناکامی،پرخاشگری و نفرت وجودشان رادربرمی گیردودوست دارندروی محیط خویش مسلط شوندواین تسلط راحفظ کنند.}

 

^{محوریک :اختلالات بالینی یادیگرحالاتی که موردتوجه بالینی قرار میگیرند.یکی ازمحورهای تشخیصی چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی که تمامی اختلالات بالینی بجزاختلالات شخصیت و عقب ماندگی ذهنی درآن مطرح میشوند.}

 

^{1- اختلالاتی که معمولااولین باردرطفولیت،کودکی یانوجوانی تشخیص داده میشوند(مثل اختلالات رشدی نافذ)}

 

^{2- دلیریوم ،دمانس واختلالات فراموشی و دیگراختلالات شناختی.}

 

^{3- اختلالات روانی معلول یک بیماری پزشکی عمومی.}

 

^{4- اختلالات مرتبط باموادمخدر(مثل سوءمصرف الکل،وابستگی به کوکائین)}

 

^{5- اسکیزوفرنی ودیگراختلالات روان پریشی.}

 

^{6- اختلالات خلقی(مثل افسردگی ماژور،اختلال دوقطبی)}

 

^{7- اختلالات اضطرابی(مثل ترس ازمکانهای باز،اختلال استرس پس ازسانحه)}

 

^{8- اختلالات جسمانی شکل(هیپوکندری)}

 

^{9- اختلالات ساختگی}

 

^{10- اختلالات گسستی}

 

^{11- اختلالات جنسی و هویت جنسی(واژینیسم ،یادگارپرستی)}

 

^{12- اختلالات خوردن(مثل کم خوری عصبی)}

 

^{13- اختلالات خواب(مثل نارکولپسی)}

 

^{14- اختلالات کنترل تکانه (مثل جنون دزدی)}

 

^{15- اختلالات سازگاری}

 

^{16- سایرشرایطی که نیازبه توجه بالینی دارند(مثل سوگ)}

 

^{محوردو: یکی ازمحورهای تشخیصی چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی که اختلالات شخصیت و عقب ماندگی ذهنی درآن مطرح می شوند.}

 

^{1-اختلالات شخصیت(مثل شخصیت مرزی،ضداجتماعی،وابسته،پارانوئید)}

 

^{2-عقب ماندگی}

 

^{محورسه:شرایط وحالات پزشکی عمومی که ارتباط بالقوه ای بادرک یاکنترل اختلال روانی فرددارند.یکی ازمحورهای تشخیصی چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی که درآن بیماری های مرتبط بامفهوم یادرمان اختلالات مطرح درمحورهای یک و دو آورده می شوند.}

 

^{محورچهار:یکی ازمحورهای تشخیصی چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی که هرگونه مشکلات روانی-اجتماعی یامحیطی مرتبط باتشخیص، درمان یاپیش آگهی درآن مطرح می شوند.}

 

^{1- مشکلات مرتبط باگروه حمایتی اولیه}

 

^{2- مشکلات مرتبط بامحیط اجتماعی}

 

^{3- مشکلات تحصیلی}

 

^{4- مشکلات شغلی}

 

^{5- مشکلات خانه داری}

 

^{6- مشکلات اقتصادی}

 

^{7- مشکلات مرتبط بادسترسی به خدمات بهداشتی}

 

^{8- مشکلات نظام حقوقی/جرم}

 

^{9- دیگرمشکلات روانی-اجتماعی ومحیطی}

 

^{محورپنج:یکی ازمحورهای تشخیصی چهارمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی که سطح کلی عملکردافرادرابصورت ارقام نشان می دهد.}

^{مرحله آلتی:یکی ازمراحل رشدروانی-جنسی که بین 3 تا7 سالگی روی می دهد و طی آن اندام های جنسی منبع اصلی کامیابی می شوند.}

 

^{مرحله دهانی:یکی ازمراحل رشدروانی –جنسی که یک سال اول عمررابه خوداختصاص می دهد و طی آن دهان منبع اصلی لذت و ارضاءشدن است.}

 

^{مرحله مقعدی:یکی ازمراحل رشدروانی-جنسی که از6 ماهگی تا3سالگی طول می کشدوطی آن کودک ادرارکردن و دفع رابه عنوان مهم ترین راه های ارضاءمورداستفاده قرارمی دهد.}

 

^{مکانیسم های دفاعی:راهبردهای ایگوبرای دفع تهدیدهای درونی ناشی ازایدیاسوپرایگو.(هم چنین دفاع های ایگوهم گفته می شود)}

 

^{مواجهه درمانی: یکی ازفنون رفتاری برای کاهش اضطراب بیماران.دراین فن بیماران(بطور واقعی یاخیالی)خودشان رابا محرک هایاوضعیت هایی مواجهه می کنندکه ازآنها می ترسندیااجتناب می ورزندمواجهه وقتی موثر خواهدبودکه اضطراب ایجادکندمدتش کافی باشدوآنقدرادامه یابدتا اضطراب ازبین برود.}

 

^{ناهشیار:بخشی ازذهن که برای آگاهی،غیرقابل دسترسی است.}

 

^{نیمکره چپ: نیمکره مغزی مسئول کنترل راست بدن.این نیمکره دراکثرانسان هادرکارکردهای زبانی،استنباط منطقی وتحلیل جزئیات دخالت دارد.}

 

^{نیمکره راست : نیمکره مغزی که مسئول کنترل سمت چپ بدن است وبرای اکثرانسان ها بیشتر درمهارتهای دیداری-فضایی،ادراک جهت،خلاقیت و فعالیتهای موسیقیایی نقش دارد.}

 

^{همدلی :یکی ازسه خصوصیتی که درمانگربایددردرمان مراجع محورداشته باشدهمدلی عبارت است ازدرنظرگرفتن نیازها،احساسات وشرایط مراجعان به شکلی که خودمراجعان درنظردارند.}

 

^{هوش :تعریف جهانی و همگانی معینی ازهوش وجودنداردامادربسیاری ازتعاریف هوش برتوانایی تفکرانتزاعی،توانایی یادگیری وتوانایی انطباق بامحیط تاکید میشود}