مقالات مشاوره و راهنمایی

ابوعلی سینا معتقد است که برنامه آموزش کودک در مدرسه باید قرآن ، شرعیات ، ورزش ، اشعار و زبان را شامل شود. به نظر ابن سینا معلم باید طبع و قریحه کودک را بسنجد و بموقع متناسب با استعداد و هوش ، او را در جهت گزینش شغل مناسب راهنمائی کند . کیکاوس بن اسکندردر قابوس نامه چند باب را در زمینه اشتغال به کارهای مهم آداب و اوصاف صاحبان و مشاغل نگاشته است . او ضمن تاکید برلزوم یادیگری شغل و پیشه آموزی برای همه طبقات ، کسب دانش و هنر را یکی از اهداف مهم آموزش و پرورش می انگارد . خواجه نصرالدین طوسی نیز معتقد است که معلم باید طبیعت کودک خود را بشناسد و استعداد او را کشف کند وبرای او رشته تحصیلی معین کند و هنری را به وی بیاموزد . از اینرو ، یکی از اهداف مهم آموزش و پرورش ، آموختن صنعت و هنر به دانش آموزان است . سعدی نیز بر یاد دادن صنعت و هنر تاکید فراوانی به متعلمان از طریق نظام آموزش و پروش تاکید می کند.

در ایران اولین مدرسه دولتی در سال 1268 شمسی به همت امیرکبیر بوجود آمد و در آن زمان تعداد هفت نفر معلم خارجی به تدریس در رشته های پیاده نظام ، سواره نظام ، توپخانه ، مهندسی  و جراحی ، داروسازی و کان شناسی مشغول شدند. در سال 1267 شمسی نیز نیز تعداد ی محصل جهت تحصیل در رشته های گوناگون به کشور فرانسه اعزام شدند در سال 1307 شمسی در زمان وزارت اعتمادالدوله برای برطرف ساختن نیازهای فنی و علمی کشور و به منظور پرورش کارشناسان مقر گردید همه ساله حداقل تعداد یکصد نفر دانشجو جهت آموختن فنون و علوم ریاضی و طبیعی و پزشکی و مهندسی و علوم تربتی از میان فارغ التحصیلان دبیرستانها به اروپا اعزام شوند. در سال 1313 شمسی با تاسیس دانشگاه تهرات ، دانشکده های طب و دندانسازی و داروسازی کار خود را آغاز کردند و درسال 1326 با تاسیس دانشسراها و دبیرستانها کشاورزی ، بتدریج مدارس حرفه ای و هنرستانها در مرکز شهرستانها بوجود آمدند و به ترتیب نیروهای ماهر و کار آمد پرداختند.

اصطلاح راهنمائی شغلی برای اولین بار در جهان در سال 1914 میلادی بطور رسمی در کنگره ای که در بروسکل تشکیل شده بود بکار رفت ، اصولاً پیدایش راهنمائی شغلی ، ناشی از پیشرفتهای اجتماعی و تکنولوژیکی است و در جوامع صنعتی ، انجام راهنمائی شغلی یک ضرورت است .لازم به تذکر است که در زمینه راهنمائی شغلی که در سالهای قبل از 1914 میلادی در تمام نقاط جهان ، فعالیت های پراکنده و سازمان یافته ای انجام می شد . در سال 1906 میلادی تنظیم و تدوین وخدمات راهنمائی شغلی را توسط فرانک پارسونز – پدر نهضت راهنمائی شغلی در بستن واقع در آمریکا آغاز گردید . مهمترین کارپارسونز سازمان دادن به مجموعه فعالیتهای پراکنده ای بود که در زمنیه راهنمائی و خصوصاً شغلی انجام می گرفت در سال 1908 میلادی بر اثر کارهای پارسونز ، موسسه ای بوجود آمد که هدفش یاری رسانیدن به نوجوانان ترک تحصیل کرده بیکار بود. در سال 1913میلادی اولین خدمات راهنمائی شغلی بطور رسمی از طریق موسسه اطلاعات شغلی و حرفه ای بستن ارائه گردید و اولین مجله حرفه ای در سال 1915 میلادی انتشار یافت . مقارن با سال 1913 میلادی مقدمات مطالعه در موضوعات راهنمائی شغلی در فرانسه نیز آغاز گردید. و در سال 1928 میلادی موسسه ملی راهنمائی شغلی در پاریس تاسیس شد . در سویس بر اثر تلاش های کلاپارد جنبش راهنمائی شغلی حدود سال 1914 میلادی آغاز گردید. در بلژیک نیز از ارسال 1914 میلادی به بعد مراکز راهنمائی شغلی تاسیس شدند.

در جریان جنگ جهانی اول با شرکت فعال آمریکا در جنگ ، نهضت راهنمائی شغلی با توسعه و اشاعه آزمونهای هوش به منظور تعیین هوشبری سربازان عازم به جبهه ها گسترش یافت . لذا گروهی از متخصصان تح رهبری رابرت یرکس آزمونهای هوشی آرمی آلفا و آرمی بتا را تهیه و بدان وسیله هوشبهر سربازان را تعیین می کرد. بعدها رابطه هوشبهری 18423 نفر که قبلاً سنجیده شده بود با نوع مشاغل آنان تعیین گردید. در دهه سال های 1920-1930 میلادی پاترسون در انیستیتو ثبت امور استخدامی مینوسوتا به تهیه آزمونهای استعداد مکانیکی اقدام کرد.

در حدود سال 1927 میلادی تحقیقات جدیدی برای سنجش رغبت آغاز گردید و رغبت سنج استرانگ تهیه شد. در همین سال همچنین هال از دانشگاه بیل با بهرگیری از عقاید گذشتگان خواست ماشینی بسازد که بتواند موفقیت شغلی افراد را در آینده پیش بینی کند . گرچه هال شخصاً به چنین آرزوئی نرسید ولی امروز ه با اختراع کامپیوترهای عظیم و ارائه اطلاعات درباره فرد به این ماشین ها ، به میزان قابل توجهی راهنمائی شغلی بدان وسیله انجام می گیرد.

بر اثر شیوع بحران بیکاری و پایین بودن سطح زندگی کارگران در فاصله بین دو جنگ جهانی ، موسسه ای در دانشگاه مینوسوتا در آمریکا ماموریت یافت تا راه چاره ای را برای نابسامانی های حاصله از بیکاری بیابد. در اجرای این طرح ، پاترسون و همکارانش در سال 1931 میلادی از طریق اجرای برنامه  جامعی نیل به اهداف زیر را مد نظر قراردادند(1)شناخت جامع در دقیق استعدادهای افراد بیکار با استفاده از آزمونهای گوناگون(2) تهیه و اجرای برنامه های باز آموزی مناسب برای آموزش مجدد و بکارگیری بیکاران (3) شناخت مشاغلی که احتمالاً می توانست با توجه به شرایط موجود درآن زمان شاغلین را از موفقیت بیشتر برخودار سازد. گروهی تحقیقاتی پاترسون و همکارانش با توجه به اهداف فوق به کار ادامه دادند و نتایج کوشش های خود را که موفقیت آمیز نیز بود، در سالهای بعد به چاپ رسانیدند.

درسال 1933 میلادی با تشکیل مراکز اشتغال و کاریابی اقدامات مفیدی برای برقراری توارن بین عرضه و تقاضا برای توزیع کارگر بوجود آمده و حدود بیست و پنچ هزار موسسه استخدام کننده و یکصد هزار نفر کارگر از طریق این مرکز به اشتغال پرداختند. همچنین توسط متخصصان و محققان وزارت کار آمریکا ، خصوصیات و شرایط احراز کلیه مشاغل موجود در جامعه آمریکا جمع آوری و طبقه بندی شد و تحت عنوان فرهنگ عناوین مشاغل منتشر گردید.

در جریان جنگ جهانی دوم با بمباران پرل هاربر توسط آمریکا و درگیر شدن این کشور بطور جدی درجنگ ، مجدداً نیاز به افراد متخصص برای اداره امور مربوط به چنگ بشدت احساس شد. در این دوره به تهیه آزمونهای روانی جدید که بتواند موفقیت شغلی را پیش بینی کند اقدام گردید. در حدود سال 1944 میلادی ضمن ایجاد تغییر در نظام آموزشی انگلستان در آموزش و پرورش انگلیس استفاده شد.

سال 1951 میلادی نقطه عطفی در تاریخچه راهنمائی شغلی در جهان محسوب می شود. ازاین سال به بعد ، نظریه های انتخاب شغل مطرح گردیدند و اولین بارگنیزبرگ اقتصاددان معروف آمریکائی و همکارانش در کتابی به نام انتخاب یک شغل عقاید خود را ارائه دادند. آنان با طرح دیدگاه های جدید ، انتخاب شغل را فرایند تکاملی و نه مقطعی دانستند.

اهداف مطالعه ی تحصیلی

هدف از نظر لغت به معنی نشانه و غرض و آنچه آدمی برای رسیدن به آن بکوشد.هدف همچنین به معنی آن چیزی است که شخص بطور ارادی برای رسیدن به آن می کوشد و فعالیت انسان را هدایت می کند و او را به انجام اعمل خاصی وا می دارد . از اینرو ، هدف تعیین کننده رفتار است . اعتقاد بر آن است که با شناخت اهداف فرد ، می توان نوع رفتار او را پیش بینی کرد.

هدف از ارائه اطلاعات تحصیلی در دو زمینه قابل توجیه است . اول اینکه اطلاعات ارائه شده در حل مشکلات تحصیلی در زمینه رشته های تحصیلی ، واحد های درسی شیوه های مطالعه و سایر موارد ذبربط ، دانش آموزان را یاری دهد و با شناخت خود و موقعیت های متعدد ، احتمال موفقیت او را افزایش دهد و از وقوع مشکلات احتمالی در آینده بکاهد . این مورد از اطلاع رسانی ، نفش پیشگیرانه دارد و علاج واقعه قبل از وقوع محسوب می گردد. در مرحله دوم اطلاعات ارائه شده باید فرد را به مرحله تصمیم گیری  و خود کفائی برساندو بینش و آگاهی او را تا حدی افزایش بخشد که در آینده بتواند بدون کمک دیگران تصمیمات مناسب و عاقلانه اتخاذ کند و از انتخاب های خود احساس پشیمانی نکند. لذا هدف اطلاعات تحصیلی آن است که دانش آموزان بدانوسیله در زمینه های تحصیلی بطریق درستی راهنمایی شوندو در نهایت به اهداف مطرح شده در نظام آموزش و پرورش برسند. برنامه ریزان با در نظرگرفتن ارزش ها حاکم بر جامعه به تعیین اهداف نظام آموزش و پرورش در مقاطع متعدد تحصیلی می پردازند و در قالب ارائه دروس متنوع درصددجامه عملپوشاندن و آن اهداف بر می آیند . بمنظور بررسی اهداف اطلاعات تحصیلی آشنائی با اهداف نظام آموزش و پرورش  درمقاطع متعدد تحصیلی ضروری است .

1-    دوره آموزشی ابتدائی اولین آموزش رسمی و از سن 6-7 سالگی آغاز می گرددو در نظام آموزش کنونی ایران پنچ سال بطول می انجامد باتوجه به نیازهای کودکان در این گروه سنی اهداف آموزش دوره ابتدائی عبارتند از ایجاد روحیه همکاری با دیگران ، ایجاد روحیه احترام به قانون ، آموزش علمی رعایت امور بهداشتی .پرورش جسم کودک ایجاد زمینه رشد و شکوفائی استعدادها. ایجاد روحیه احترام به دیگران ، ایجاد عشق به خود آموزی ، هماهنگ سازی دست و فکر ، ،شناسازی نو آموزان با محیط تقویت مبانی اعتقادی و ایجاد روحیه تحیقیق ، ایجاد علاقه بکار، آموزش خواندن ونوشتن و حساب کردن ، پرورش استعدادهای کودکان و کمک به رشد خلاقیت در آنان ، آموزش رفتارهای اجتماعی پسندیده به آنان و ایجاد تفاهم و همدلی  بین دانش آموزان .

ارائه اطلاعات تحصیلی بطریق صحیح و مناسب نیل به اهداف بالا را تسهیل می کند و دانَش آموز را در رشد جسم سالم ، اخلاق پسنیده ، عادات نیک و نظم و ترتیب ، افزایش احساس امنیت خاطر، تشویق و ترغیب حس کنجکاوی ، گسترش و خلاقیت ، افزایش خود شناسی ، رشد اجتماعی و توسعه روابط حسنه با همسالان و استفاده صحیح از اوقات فراغت یاری می دهد.

2-    دوره راهنمائی تحصیلی : دوره راهنمائی تحصیلی که دومین دوره آموزشی رسمی است ، پس از دوره ابتدائی آغاز می شود و در نظام آموزش و پرورش کنونی ایران سه سال بطول می انجامد. در ادامه اهداف دوره ابتدائی دانش آموزان دوره راهنمائی تحصیلی که دوره نوجوانی را می گذرانند باید در زمینه های جسمی ، روانی ، اخلاقی ، هنری و اجتماعی بیشتر رشد کنند و توانائی های خود را برای زندگی گسترش دهند و برای ادامه تحصیلاتشان در دوره متوسطه آماده شوند . در این دوره استعداد و رغبت های دانش آموزان باید با استفاده از روشها و کاربرد ابزار دقیق شناخته شود و بدانوسیله نوجوانان به رشته های تحصیلی مناسب سوق داده شوند . اهداف آموزش و پرورش در دوره راهنمائی تحصیلی عبارتند از شناخت و پروش استعدادهای گوناگون دانش آموزان ، ایجاد روحیه  همکاری و مسئولیت پذیری ، آشنائی نسبی با کاردستی و تولیدی ، آموزش های نظامی و سیاسی و اجتماعی ، آموزشهای ضروری برای اداره خانواده ، تقویت روحیه پژوهش و تحقیق ، آموزش هنر و ورزش

ارائه اطلاعات تحصیلی در دوره راهنمائی تحصیلی به منظور کمک به تصمیم گیری و انتخاب رشته تحصیلی مناسب ، کمک به دانش آموزان برای یافتن ادهاف معقول از ادامه تحصیل ، شناخت علایق و استعداد ها ، کمک به انتخاب دورس مناسب . کسب عادت صحیح مطالعه ، انطباق شیوه های تدریس معلم با توانائی های دانش آموزان و امکانات مدرسه ، کاهش افت تحصیلی ، آگاهاندن دانش آموزان از مقررات و آئین نامه های آموزشی متعدد ، آگاهاندن دانش آموزان از خصوصیات رشته های مختلف تحصیلی و شرایط و مقررات انتخاب هر یک از آنها ، رفع مشکلات تحصیلی و اداره بهتر زندگی فردی و اجتماعی انجام می گیرد.

3-    دوره آموزش متوسطه : دروه تحصیلات متوسطه که بعد از دوره راهنمائی تحصیلی آغاز می گردد مدت چهار سال بطول می انجامد و معمولاض گروه سنی چهارده تا هیفده سال را در برمی گیرد . در دوره متوسطه با شناخت استعداد ها .دانش آموز در جهت اشتغال راهنمائی می شود و برای قبول مسئوولیت زندگی آماده می گردد تا برای آینده اش تصمیم بگیرد . اطلاعات تحصیلی باید دانش آموزان را یاری دهد تا تاپیان دوره متوسطه مهراتهایی را که با توانایی های آنان هماهنگ است وبرای جامعه نیز مفید می باشد بیاموزد تا در صورت را نیافین به دانشگاه بتواند به فعالیت های اقتصادی و تولید بپردازد و زندگی خود را اداره کند . همچنین دانش آمزان باید آمادگی و مهارت لازم برای ادامه تحصیلات دانشگاهی را در این دوره بدست آورند.

اهداف اطلاعات شغلی در دورهای تحصیلی

راهنمائی شغلی بخش تفکیک ناپذیر شغلی از زندگی است و باید در تمام ادوار زندگی  در تمام مقاطع تحصیلی در هر زمان با هر روش ها و اهداف خاص و مشخصی در مورد بطور صحیح و مناسب اعمل گردد.

اهداف ارائه اطلاعات شغلی در هریک از مقاطع تحصیلی در زیر مورد بررسی قرار می گیرند.

1-    اهداف اطلاعات شغلی در دوره ابتدائی: دانش آموزان مدارس ابتدایی کنجکاو هستند و به طرح وسوالات گوناگون درباره مشاغل متعدد علاقه مند ند این کنجکاوی و علاقه آنان را وامی دارد تا نسبت به مشاغل اطرافیان توجه کنند و در آن زمینه ها پرسش هایی را مطرح کنند اطرافیان بایدد کودک را تشویق کنند و از طریق ابزار و وسایل محیط زندگی همچون ماشین ها و کشتی ها و مزارع و کارخانه ها و کودکان را به یادگیری بیشتری ترغیب کنند. در این دوره دانش آموزان از طریق اطلاعات شغلی باید به ضرورت وجودی تمام مشاغل برای تداوم زندگی وبقای جامعه پی ببرند.

در باره اهداف اطلاعات شغلی در دروه آموزشی ابتدائی دانشمندان نظرات متفاوتی دارند. به نظر هاپاک کودکان باید با کمک اطلاعات بدست آمده بر محیط تسلط بیشتری داشته یابندو احساس امنیت بیشتری کنند و بر ترس از امور ناشناخته غالب شوند کودکان همچنین باید از طریق آگاهی و کسب اطلاعات شغلی حس کنجکاوی خود را اداره کنند.به بیان دیگر ، با ضرورت اشتغال برای بقا جامعه و ادامه حیات عملاً آگاه می شوند آگاهی نسبت به مشاغل در کودکان در دوره ابتدائی ، در درجه اول باید نسبت به مشاغل نزدیکان و اطرافیان و کسانی که کودک با آنان تماس مستقیم دارد انجام گیرد . اطلاعات شغلی همچنین باید به دانش آموزانی که قصد ترک تحصیل دارند کمک کند تا در آینده براساس توانها و رغبت خویش به اشتغال بپردازند و مخارج زندگی خود را تامین کنند.

2-    اهداف اطلاعات شغلی در دوره راهنمائی تحصیلی : دانش آموزان دوره راهنمائی تحصیلی که در سنین نوجوانی بسر می برند باید در ادامه اطلاعات حاصله در دوره آموزش ابتدائی اولاً به شناخت خصوصیات خویش بپردازند و ثانیا اطلاعات دقیق و وسیعی درباره مشاغل متععد بدست آورند بدان وسیله طرح ریزی شغلی را که انتخاب رشته تحصیلی مقدمه آن است آغاز کنند شناخت توانایی ها و زغبت ها و نیز محدودیت ها ی دانش آموزان در این دروه اهمیت بسیاری دارد.

دانش آموزان دوره راهنمائی تحصیلی باید اطلاعات وسیع و گسترده ای  درباره مشاغل مختلف بدست آورند و با شرایط اشتغال آشنا شوند . آنان همچنین باید به ارتباط بین رشته های تحصیلی با مشاغل گوناگون پی بربند و اهمیت اطلاعات شغلی را در انتخاب درست و مناسب درک کنند. همچنین باید فرصت هایی فراهم آید تا دانش آموزان بتوانند در موارد عملاً توانائی های خود را بیاموزند و انتخاب رشته تحصیلی آنان برحسب اتفاق و تصادف انجام نگیرد. در این دوره دانش آموزان برای انکه بتوانند انتخاب صحیح و منطقی انجام دهند باید اطلاعاتی درباره واقعیات محیط اجتماعی خود کسب کنند و با دنیای آینده و امکانات آن بخوبی آشنا شوند.

3-    اهداف اطلاعات شغلی در دوره متوسطه : دانش آموزان دوره متوسطه با انتخاب شغل و اشتغال فاصله زیادی ندارند . در نتیجه مقدمات اشتغال باید فراهم آید . در پایان این دوره اساسی ، دانش آموزان باید با توجه به آموخته های خود به بازار کار راه یابند و زندگی مستقلی را آغاز کد . لذا اطلاعات شغلی ارائه شده در دوره متوسطه باید جوانان را برای درک و پذیرش مسئولیت ها ی شغلی آماده سازد . مخصوصا این اطلاعات و نیز آموزش ها باید طوری ارائه شوند تا آن دسته از جوانان که به هر دلیل به ادامه تحصیل دانشگاهی موق نمی شوند ، ، آماده اشتغال و جذب در بازار کار گردند . همچنین به آن گروه از جوانان که وارد دانشگاه می شوند کمک کند تا در رشته صحیح و مناسب به تحصیلات خود ادامه دهند.

دانش آموزان در این دوره باید اطلاعات دقیق تری درباره خصوصیات خویش و نیز مشاغل بدست آورندو با امکانات و فرصت های استخدامی جامعه بخوبی آشنا شوند لذا اطلاعات شغلی در دوره متوسطه باید دانش آموزان را به اشتغال و انتخاب شغل علاقمند سازدو آنان را از حالت بی تفاوتی نسبت به شغل آینده خارج شازد و به تفکر و تجسس درباره مشاغل وادارد . دانش آموزدبیرستانی به آشنائی کامل با خصوصیات مشاغل از جمله درآمد شغل شرایط احراز ، نحو ارتقا ، وظایف و مسئولیت ها نیازمند است .

اهداف اجرای طرح

انتخب رشته برای یک دانش آموز تصمیم مهمی است و به او امکان می دهد هدفها و علایق ارزش ها و استعداد ها وتوانایی های خود را کشف کند و بررسی نماید . موفقیت هر دانش آموز در دوره ی متوسطه ، باچگونگی و میزان هماهنگی بین خصوصیات بدنی ، روانی ، اخلاقی ، اجتماعی فرد و شرایط و ویژگی های آموزشی بستگی دارد . لذا لازمه توفیق هر چه بیشتر دانش آموزان در دوره ی متوسطه ، وجود نظام راهنمائی و مشاوره و به ویژه راهنمائی تحصیلی در درون نظام آموزشی است.

الف _ هدف کلی :

بررسی میزان تاثیر آموزش درس برنامه ریزی تحصیلی و شغلی در فرایند انتخاب رشته ی تحصیلی و شغلی دانش آموزان دختر دوم دوره متوسطه در شهرستان مریوان

ب_ اهداف جزئی :

1-    بررسی میزان آشنائی دانش آموزان با مفاهیم راهنمائی تحصیلی و شغلی

2-    بررسی میزان آشنایی دانش آموزان نسبت به ارزش و اهمیت تحصیلی و کار به عنوان یک جریان مهم در زندگی فردی و اجتماعی

3-    بررسی میزان آشنایی دانش آموزان از مشاغل موجود در جامعه و شرایط و ضوابط ورود به آنها

4-    بررسی میزان آشنائی دانش آموزان با ضرورت برنامه ریزی تحصیلی و شغلی

5-    بررسی میزان آشنایی دانش ۀموزان با رشته های مختلف دوره متوسطه

6-    بررسی میزان رضایت دانش آموزان نسبت به رشته تحصیلی که انتخاب نموده اند

فرضیه ها یا سوالات اساسی تحقیق:

1-    آیا درس برنامه ریزی تحصیلی و شغلی ارزش و اهمیت تحصیلی را برای دانش آموزان تنیین می کند؟

2-    آیا درس برنامه ریزی تحصیلی و شغلی در آشنایی دانش آموزان نسبت به مشاغل موجود در جامعه و شرایط و ضوابط ورود به مشاغل موثر؟

3-    آیا درس برنامه ریزی تحصیلی و شغلی قادر است دانش آموزان را با ضرورت برنامه ریزی تحصیلی و شغلی ، اهمیت تصمیم گیری و حل مسئله آشنا نماید؟

4-    آیا درس برنامه ریزی تحصیلی و شغلی میتواند آگاهی های لازم را در مورد رشته های مختلف دوره متوسطه به دانش آموزان ارائه نماید؟

5-    آیا دانش آموزان دوره ی متوسطه از رشته تحصیلی خود که انتخاب نموده اند رضایت دارند؟

متدولوژی (روش شناسی)

الف – روش تحقیق (روش پژوهش مورد بررسی با دلایل منطقی):

در هر پژوهشی برای نیل به هدف یا اهداف مورد نظر ، باید روشی را برگزید . در این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف تحقیق از روش تحقیق و توصیفی پیمایشی استفاده شده است مطالعت توصیفی از گستردگی زیادی برخودارند و از پیمایش های ساده که تنها با طرح پرسش ها درباره ی وضغیت موجود گزارش نهایی تهیه می کنند ، تا ارائه بیانات روشن درباره ی رابطه بین متغیرها در سطح فرضیه های توجیهی موجود در تحقیقات آزمایشی پیش می روند. همان طور که عنوان گردید این پژوهش توصیفی است . زیرا هدف آن ((توصیف عینی ، واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع است))

هم چنین پیمایشی است زیرا هنگامی از این روش استفاده می شودکه محقق قصد جمع آوری اطلاعاتی نظیر درصد فراوانی افرادی که موافق یا مخالف یک عقیده مشخص هستند را دارد.

ب- تعریف جامعه ی پژوهشی:

جامعه ی آماری در این تحقیق عبارت است از کلیه دانش آموزان دختر سال دوم دوره ی متوسطه در شهرستان مریوان در سال تحصیلی 89-88 که مجموعاً 760 نفر می باشند.

ج – ابزارو شیوه های جمع آوری اطلاعات

با توجه به ماهیت پژوهش که توصیفی پیمایشی است . ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه پاسخ بسته ی چهار گزینه ای برای دانش آموزان می باشد .

از آنجا که در رابطه با موضوع مورد مطالعه ، پرسشنامه استاندارد شده ای در دسترس نبود با استفاده از منابع موجود مربوط به موضوع ، فنون وشیوه های ارائه شده برای تهیه پرسشنامه مناسب ، پرسشنامه ای شامل تعداد 30سوال پاسخ بسته برای دانش آموزان با توجه به سوالات تحقیق و با مقیاس چهار درجه ای شامل گزینه های خیلی کم – کم – زیاد – خیلی زیاد تهیه گردید پرسش های مربوط به هر سوال تحقیق برای پرسشنامه ی دانش آموزان عبارتند از :

سوال اول تحقیق ، پرسش های شماره 1الی 6

سوال دوم تحقیق ، پرسش های شماره 7 الی 12

سوال سوم تحقیق ، پرسش های شماره 13الی 18

سوال چهارم تحقیق ، پرسش های 19 الی 24

سوال پنجم تحقیق ، پرسش های شماره 25 الی 30

د- جحم نونه و شیوه نمون گیری:

حجم نمونه در این پژوهش 70 نفر با توجه به فرمول   می باشدهمچنین در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای انتخاب تحقیق نمونه استفاده شده است.

انواع متغییرهای تحقیق

متغییر های پژوهش این پژوهش به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: الف ) متغییر وابسته که فرایند هدایت و انتخاب رشته هتحصیلی و شغلی دانش آموزان می باشد . ب) متغییر مستقل که عبارت است از تاثیر آموزش درس برنامه ریزی تحصیلی و شغلی می باشد.

تعریف متغییرها (واژه ها و اصطلاحات)

1-    برنامه ریزی تحصیلی و شغلی :

فرایند ی است که طی آن فرد اظمینان می باید که توانایی ها و مهارت هایش را در جهت رسیدن به هدف های تحصیلی و شغلی مورد نظر به کارگیرد.

2-    راهنمایی:

جریان کمک کننده ای است که به وسیله یک سلسله فعالیت های منظم و سازمان یافته به رشد متعادل و هم جانبه انسان می انجامد و موجبات بهرگیری بیشتر از حداکثر توانایی های بالقوه فرد را در نظام آموزش و پرورش (رسمی و غیره رسمی )فراهم می آورد .

3-    راهنمایی تحصیلی :

جریان یاری دهنده و منظمی است (که طی آن ) دانش آموزان در انتخاب مناسب دروس و رشته ی تحصیلی ، اطلاعات از قوانین و مقرارت آموزشی و انضباطی مدرسه ، و آشنایی با مهارت های تحصیلی کمک می شوند تا در نهایت بتوانند با محیط مدرسه سازگاری مطلوبی کسب کنند و در تحصیلاتشان موفق شوند.

4-    راهنمایی شغلی

جریان است که بدان وسیله فرد با شناخت مشاغل متععد و پی بردن به خصوصیات فردی ، شغلی را بر می گزیند که علاوه بر تامین نیازهای فردی ، برای جامعه نیز مفید و ضروری است

5-    دبیرستان:

یک واحد آموزشیی است براساس ضوابط و مقررات آموزشی و پرورش دایر می شود و زیر نظر وزارت آموزش و پرورش ، مسئولیت اجرای برنامه های آموزشی و پرورش مصوب را در دوره ی متوسطه به شهود دارد .

تعریف عملیاتی :

روش های تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش ، در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است.

در سطح توصیفی با استفاده و از مشخصه های آماری نظیر فراوانی ، درصد میانگین به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و در سطح استنباطی متناسب با سطح سنجش داده ها و مفروضات مطرح شده در آزمون ها .

از آزمون تک متغیری chisquieahe استفاده شده است .

توزیع فراوانی پاسخ های مربوط به رضایت از تحصیل در دوره ی متوسطه به تفکیک رشته تحصیلی